مقایسه اندازه‌گیری تراکم معدنی استخوان در افراد مواجهه شده با گاز ‏سولفور موستارد و افراد نرمال

هدف. سولفور موستارد که به عنوان گاز خردل ‏‎(MSG)‎‏ شناخته می‌شود و در جنگ ایران ـ عراق استفاده شد ‏مسئول آسیب شیمیایی حدود ۱ میلیون بیمار ایرانی است. به نظر می‌رسد که این بیماران در خطر بیشتری برای ابتلا ‏به استئوپروز به دلیل استفاده از کورتیکواستروئیدها جهت درمان عوارض مزمن و در پاره‌ای موارد به علت ‏هایپوگونادیسم باشند. ‏ مواد و روش کار. این مطالعه یک مطالعهٔ مقطعی ست که بر روی ۵۶ مجروح شیمیایی مورد مواجهه با گاز ‏خردل (ارجاع داده شده به بیمارستان بقیه‌الله (عج)) و ۲۹ مرد سالم انجام شد. اندازه‌گیری تراکم معدنی استخوان ‏‎(BMD)‎‏ در استخوان فمور و ستون مهره‌ها با استفاده از تکنیک ‏dual energy x-ray absorptiometry (DEXA)‎‏ ‏انجام شد. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار ‏SPSS‏ نگارش‏‎13 ‎‏ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ‏‏05/0‏P‏نتایج. اختلاف میانگین تراکم استخوانی در میان بیماران با سابقه تماس با گاز خردل و افراد سالم معنی‌دار بود ‏‏(00/0=‏P‏). به طور کلی با ارزیابی‌های کمی ۳۹/۵ درصد استئوپروز، ۴۶/۵ درصد استئوپنی و ۱۴ درصد تراکم معدنی ‏نرمال در بین بیماران شیمیایی مواجهه یافته به دست آمد. یک رابطه معنی‌دار بین تماس با گاز خردل و استئوپروز ‏وجود داشت (00/0=‏P‏). بین شاخص توده بدنی ‏‎(BMI)‎‏ و تراکم معدنی استخوانهای ستون‌مهره‌ها و فمورال ارتباط ‏معنی‌داری پیدا نشد (05/0=‏P‏). ‏ بحث. یک کاهش مشخص در میزان تراکم استخوانهای فمورال و ستون مهره‌ها در بین بیماران مواجهه شده با گاز ‏خردل وجود داشت. نتایج نشان دهنده افزایش خطر شکستگی در این بیماران است که می‌تواند شرایط آنها را بدتر ‏کند. تجویز عوامل محافظت کننده استخوان می‌تواند برای این بیماران سودمند باشد. ‏